تجزیهی عاملی کارآیی مصرف آب و برخی صفات کمی و عملکرد در کنجد (Sesamum indicum L.) تحتتأثیر کاربرد نیتروژن و نهادههای اکولوژیک در شرایط تنش خشکی
نویسندگان
چکیده مقاله:
چکیده سابقه و هدف: دسترسی ناکافی به آب در مناطق خشک و نیمهخشک، افزایش کارآیی مصرف آب را بهعنوان یکی از محورهای اصلی کشاورزی پایدار در این مناطق مطرح کرده است. از این رو، در سالهای اخیر تلاشهای فراوانی بهمنظور افزایش کارایی مصرف آب صورت گرفته است که در این مسیر، بهرهگیری از سوپرجاذبها و محلولپاشی نهادههای بومسازگاری نظیر اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک جهت صرفهجویی و استفادهی بهینهی آب مدنظر قرار گرفتهاند، لذا این پژوهش با هدف استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی در تعیین عوامل مؤثر بر کارآیی مصرف آب کنجد در شرایط کاربرد همزمان نیتروژن و نهادههای بومسازگار انجام شد. مواد و روشها: این پژوهش در سال زراعی 95- 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایهی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح آبیاری (50 و 100 درصد نیاز آبی) در کرتهای اصلی و تیمارهای تغذیهای شامل 1- کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بهعلاوه 80 کیلوگرم سوپرجاذب رطوبت، 2- کاربرد 80 کیلوگرم در هکتار هیدروژل سوپرجاذب رطوبت بهعلاوه کاربرد توأم 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلیمولار اسید سالیسیلیک 3- کاربرد توأم 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلیمولار اسید سالیسیلیک بهعلاوه کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص 4- کاربرد توأم 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلیمولار اسید سالیسیلیک بهعلاوه 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بهعلاوه 80 کیلوگرم سوپرجاذب رطوبت و 5- شاهد در کرتهای فرعی قرار گرفتند. یافتهها: نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (1672 کیلوگرم در هکتار) با تأمین 100 درصد نیاز آبی و در تیمار کاربرد همزمان نیتروژن، سوپرجاذب، اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بدست آمد. نقش اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک در بهبود اکثر صفات مورد مطالعه بسیار محسوس بود، بهطوریکه عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، و کارآیی مصرف آب بهترتیب 22، 31، 30 و 21 درصد در تیمارهای دارای اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بیشتر از تیمارهای بدون این دو نهاده بود. بر اساس نتایج تحلیل عاملی، متغیرها به دو عامل تجزیه شده و عامل اول 59 درصد از واریانس متغیرها را تبیین کرد. عامل اول شامل متغیرهای عملکرد دانه، وزن دانه در بوته، سرعت رشد محصول، نیتروژن و فسفر خاک و کارآیی مصرف آب و عامل دوم به متغیرهای عملکرد ماده خشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و pH خاک تعلق گرفت. نتیجهگیری: بهطور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که در شرایط تنش خشکی (تأمین 50 درصد نیاز آبی)، تیمارهای کاربرد همزمان نیتروژن و سوپرجاذب، کاربرد همزمان سوپرجاذب، اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک، کاربرد همزمان نیتروژن، اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک و کاربرد همزمان نیتروژن، سوپرجاذب، اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک کارآیی مصرف آب را بهترتیب 15، 27، 32 و 40 درصد نسبت به شاهد بهبود بخشید. با توجه نتایج تجزیهی عاملی و متغیرهای متعلق به هر عامل، بهنظر میرسد عامل اول شاخصی از عملکرد محصول و عامل دوم منعکسکنندهی ویژگیهای ذاتی آرایش فضایی بوته (بار زیاد متغیرهای ارتفاع بوته و شاخص سطح برگ روی این عامل) بود. بهطور کلی، بهنظر میرسد که کاربرد همزمان نیتروژن و نهادههای بومسازگار ضمن بهبود عملکرد و خصوصیات رشدی گیاه، میتواند کارآیی مصرف آب را بهبود بخشد. همچنین انجام تجزیهی عاملی و همبستگی بالای متغیرهای درون هر عامل با یکدیگر، حاکی از آن بود که با ایجاد هر گونه تغییر در متغیرهایی که با کارآیی مصرف آب روی یک عامل قرار گرفتهاند، میتوان کارآیی مصرف آب را افزایش داده و خسارات ناشی از تنش خشکی و کمآبی را به حداقل رساند.
منابع مشابه
اثر تنش کمآبی بر عملکرد،کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد (Sesamum indicum L.)
بهمنظور بررسی اثر تنش کمآبی بر عملکرد، کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی پارسآباد، در سال زراعی 1387ـ 1388 اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری بهمنزلۀ عامل اصلی در 3 سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و 10 رقم کنجد بهمنزلۀ عامل فرعی بررسی شد. برای محاسبۀ مقدار و زمان...
متن کاملبهبود عملکرد، درصد روغن و پروتئین کنجد(Sesamum indicum L.) تحت شرایط تنش خشکی با محلولپاشی روی و بور
سابقه و هدف: تنش خشکی از مهمترین عوامل محیطی کاهش رشد و عملکرد بسیاری از گیاهان زراعی بهخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک دنیا محسوب میشود. در طی بروز تنش خشکی بهعلت بالا رفتن غلظت املاح محلول در محیط ریشه و در نتیجه افزایش پتانسیل اسمزی خاک، از جذب عناصر غذایی تا حد زیادی کاسته میشود. در صورت بالا رفتن pH محلول خاک، جذب عناصر کممصرف بیشتر از سایر عناصر دچار اختلال میشود. در این میان کمبود رو...
متن کاملDegenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers
In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...
متن کاملتأثیر کود نانو در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه و روغن کنجد(Sesamum indicum L.)
به منظور ارزیابی اثر کود نانو و نیتروژن بر گیاه کنجد آزمایشی در مرکز تحقیقات کهنوج بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود نانو] شاهد (بدون کود)، 1، 2 و 3 در هزار) [و سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، تعداد کپسول و عملکرد بیولوژیک از تیمار مصرف 150 کیلوگر...
متن کاملتأثیر کود نانو در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه و روغن کنجد(Sesamum indicum L.)
به منظور ارزیابی اثر کود نانو و نیتروژن بر گیاه کنجد آزمایشی در مرکز تحقیقات کهنوج بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود نانو] شاهد (بدون کود)، 1، 2 و 3 در هزار) [و سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، تعداد کپسول و عملکرد بیولوژیک از تیمار مصرف 150 کیلوگر...
متن کاملتأثیر کود نانو در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه و روغن کنجد(Sesamum indicum L.)
به منظور ارزیابی اثر کود نانو و نیتروژن بر گیاه کنجد آزمایشی در مرکز تحقیقات کهنوج بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود نانو] شاهد (بدون کود)، 1، 2 و 3 در هزار) [و سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، تعداد کپسول و عملکرد بیولوژیک از تیمار مصرف 150 کیلوگر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 27 شماره 1
صفحات 19- 39
تاریخ انتشار 2020-04-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023